http://42-semey.mektebi.kz/ ru Инклюзивті білім беру - Абай облысы білім басқармасының Семей қаласы білім бөлімінің "Мектеп жанындағы интернаты бар №42 жалпы орта білім беретін мектебі"коммуналдық мемлекеттік мекемесі. DataLife Engine http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/763-pedagog-psihologty-ebb-zhrgzetn-zhattary.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/763-pedagog-psihologty-ebb-zhrgzetn-zhattary.html







]]>







]]> admin1 Wed, 05 Mar 2025 21:58:56 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/761-ebb-mzh-lgs.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/761-ebb-mzh-lgs.html




]]>




]]> admin1 Wed, 12 Feb 2025 21:30:47 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/762-pp-erezhe.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/762-pp-erezhe.html туралы ереже
1. Жалпы ережелер
1.1. Психологиялық-педагогикалық консилиум (бұдан әрі - қолдау)
білім беру ұйымындағы ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды дамыту мен оқытудағы мәселелерді шешу және ерекшеліктерін зерттеуге кешенді ықпалды қамтамасыз ету үшін психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің мамандары мен білім беру процесінің қатысушыларының өзара әрекеттесуінің тұрақты қызмет ететін формасы болып табылады.
1.2. Консилиум өз әрекетін білім беру ұйымының ішінде ғана жүзеге асырады.
1.3. Консилиум білім беру ұйымы жетекшісінің бұйрығымен құрылады және консилиумның төрағасымен үйлестіріледі.
1.4. Консилиум өз әрекетінде БҰҰ бала құқықтары туралы Конвенция,
Қазақстан Республикасының әрекеттегі «Білім туралы», «Кемтар балаларды әлеуметтiк, медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы», «Арнаулы әлеуметтік қызметтер туралы» Заңдарды және осы ережені басшылыққа алады.
2. Психологиялық-педагогикалық қолдау мақсаты мен міндеттері
2.1. Психологиялық-педагогикалық қолдау әрекетінің мақсаты: ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалар, әлеуметтік және педагогикалық қауіп тобындағы балалар мен жасөспірімдер, оқыту мен мінез-құлығында қиындықтары бар балаларға олардың жас және жеке мүмкіндіктеріне сәйкес білім беру мен дамыту үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ететін білім беру жүйесін қолдау болып табылады.
2.2. Психологиялық-педагогикалық қолдау міндеттері:
2.2.1. диагностикалық-консультациялық және түзете-дамыту жұмысының нәтижелерін талдау барысында іске асырылатын әдістемелік қолдау;
2.2.2. балалардың оқуы мен тәртібіндегі қиындықтардың сипаты мен себептерін анықтау;
2.2.3. баланың әлеуетті мүмкіндіктері мен шығармашылық қабілеттерін анықтау, оқыту мен тәрбиелеу процесінде жеке ықпалды қамтамасыз ету үшін тәрбиешіге/мұғалімге ұсыныстарды әзірлеу;
2.2.4. ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды сәйкес топтар/сыныптарға қосу жолдарын анықтау;
2.2.5. психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияға ұсыну үшін оқушының дамуы, денсаулығы мен білім алу ерекшеліктері туралы қорытынды жасау;
2.2.6. балаларды кешенді психологиялық-педагогикалық қолдауда мамандар әрекетін ішкі үйлестіруді қамтамасыз ету;
2.2.7. ата-аналар, қорғаншы мен қамқоршыларға консультациялық көмек көрсету;
2.2.8. білім беру ұйымының оқытуда, дамуында және тәртібінде қиындықтары бар балалар мен жасөспірімдер туралы деректер қорын қалыптастыру және декреттелген қолжетімділікпен, құпиялықты сақтай отырып кәмелетке толмағандардың құқығын қорғау, олардың қараусыздығы мен құқық бұзушылығының алдын алу мемлекеттік жүйесінің сәйкес органдардың сұранысы бойынша ақпаратты беру.
3. Психологиялық-педагогикалық қолдау жұмысының қағидалары
3.1. Баланың тұлғасын құрметтеу және жағымды қасиеттеріне сүйену қағидасы.
3.2. Диагностиканы барынша педагогизациялау, психологиялық және педагогикалық білімді кіріктіру қағидасы.
3.3. Ақпараттың жабық болуы қағидасы. Бала тұлғасына моральдық зиян тигізбеу үшін психологиялық-педагогикалық қолдаудың қорытындысы немесе диагнозы көпшілікке жарияланбауы керек.
3.4. Өзара әрекеттестік қағидасы. Психологиялық-педагогикалық қолдаудың әрбір маманы өз құзыреттілігінің аясында баланың дамуы мен жағдайын анықтау, оны ары қарай тәрбиелеу мен оқыту саласында болжамдар жасау сұрақтарын шеше
отырып, жалпы көрініске өз түсінігін енгізеді.
4. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметтері
4.1. Диагностикалық:
4.1.1. оқу мен тәртіптегі қиындықтарды анықтау;
4.1.2. дамудың әлеуметтік жағдайын, ұжымдағы жай-күйді зерттеу;
4.1.3. баланың әлеуетті мүмкіндіктері мен қабілеттерін анықтау.
4.2. Қолдаушылық:
4.2.1. қолайсыз оқу-тәрбиелік немесе отбасылық жағдайға түскен
баланың мүддесін қорғау;
4.2.2. тиімді оқыту мен психологиялық-педагогикалық қолдау
формаларын таңдау;
4.2.3. білім беру ұйымында оқыту жағдайында, отбасылық тәрбиелеу
әдістерімен де баланың әлеуетті мүмкіндіктерін дамыту бойынша шараларды
анықтау және әзірлеу;
4.2.4. ата-ананың көзінде баланың мәртебесін арттыру мақсатында
жүргізілетін отбасылық оңалту;
4.2.5. балалардың танымдық әрекетін белсендіру, олардың ақыл-ой және
сөйлеу тілдік даму деңгейін арттыру, оқу әрекетін қалыптандыру, эмоциялық-
тұлғалық даму мен тәртіптің кемістіктерін түзетуді енгізетін оқу-тәрбиелік
процесті әдістемелік қолдау;
4.2.6. білім беру процесінің әр түрлі қатысушыларына практикалық
ұсынымдарды әзірлеу.
4.3. Тәрбиелік:
4.3.1. ерекше білім беруге қажеттілігі мен жеке мүмкіндіктері бар балаға
педагогикалық ықпалдың стратегиясын әзірлеу;
4.3.2. балаға педагогикалық ұжым мен ата-ананың тәрбиелік ықпалдарын
кіріктіру;
4.3.3. педагогикалық ықпалдардың сабақтастығын қамтамасыз ету.
 
5. Психологиялық-педагогикалық қолдау жұмысын ұйымдастыру
5.1. Психологиялық-педагогикалық қолдау отырыстары қажеттілігіне қарай жүргізіледі. Бірақ оқу жылында әр бала (ерекше білім беруге қажеттілігі мен жеке мүмкіндіктері бар) үш реттен кем емес талқылануы қажет. Шұғыл жағдайларда отырыс жоспардан тыс жүргізіле алады.
5.2. Отырысты ұйымдастыру екі кезеңде жүреді.
5.2.1. 1 кезең – дайындық: психологиялық-педагогикалық қолдауға дайындықты әр қатысушы өздігінен жүргізеді; диагностикалық мәліметтерді жинақтау, жалпылау іске асырылады; алдын ала қорытындылар мен ұсыныстар жасалады;
диагностикалық мәліметтер медициналық, психологиялық, логопедиялық, әлеуметтік, педагогикалық көрсеткіштер бойынша талданады.
5.2.2. 2 кезең – негізгі: диагностика нәтижелері бойынша талқылау
жүргізіледі; ұжымдық шешім, ұсыныстар жасалады; ерекше білім беруге
қажеттілігі бар оқушылардың дамуы, денсаулығы мен білім алу ерекшеліктері туралы қорытынды жасалады
5.3. Талқыланған сұрақтар мен олардың шешімдері отырыстың Хаттамасында тіркеледі.
6. Психологиялық-педагогикалық қолдау құрамы
6.1. Нәтижелі және құзыретті жұмыс істеу үшін психологиялық-педагогикалық қолдау құрамы жылжымалы болу керек. Оның құрамында тұрақты және уақытша
қатысушылар кіреді.
6.1.1. Тұрақты қатысушылар: психологиялық-педагогикалық қолдау төрағасы/төрайымы (білім беру
ұйымының жетекшісі немесе жетекшінің оқу-тәрбиелеу жұмысы жөніндегі
орынбасары), психолог, сынып жетекшілер, логопед, педагог-дефектолог,
әлеуметтік педагог.
6.1.2. Уақытша қатысушыларға пән мұғалімдері, эксперт ретіндегі әр
түрлі маман-кеңесшілер, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі
инспектор, тәрбиеші.
7. Психологиялық-педагогикалық қолдау бойынша құжаттар және олардың үлгілері
7.1. Білім беу ұйымындағы психологиялық-педагогикалық қолдау
туралы ереже.
7.2. Білім беру ұйымында психологиялық-педагогикалық қолдау құру туралы бұйрық (1Қосымша).
7.3. Ағымдағы оқу жылына арналған жұмыс жоспары (2 Қосымша).
7.4. Балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауға тіркеу журналы (3 Қосымша).
7.5. Психологиялық-педагогикалық қолдау отырыстарын, қорытындылары мен ұсыныстарын тіркеу журналы (3 Қосымша).
7.6. Педагогикалық мінездеме, мамандардың тұжырымдамасы және
Психологиялық-педагогикалық қолдау қорытындысы (4 Қосымша).
7.7 Психологиялық-педагогикалық қолдау бойынша құжаттар мен олардың үлгілері білім беру
ұйымының ерекшеліктерін ескере отырып толықтырыла алады.]]> туралы ереже
1. Жалпы ережелер
1.1. Психологиялық-педагогикалық консилиум (бұдан әрі - қолдау)
білім беру ұйымындағы ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды дамыту мен оқытудағы мәселелерді шешу және ерекшеліктерін зерттеуге кешенді ықпалды қамтамасыз ету үшін психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің мамандары мен білім беру процесінің қатысушыларының өзара әрекеттесуінің тұрақты қызмет ететін формасы болып табылады.
1.2. Консилиум өз әрекетін білім беру ұйымының ішінде ғана жүзеге асырады.
1.3. Консилиум білім беру ұйымы жетекшісінің бұйрығымен құрылады және консилиумның төрағасымен үйлестіріледі.
1.4. Консилиум өз әрекетінде БҰҰ бала құқықтары туралы Конвенция,
Қазақстан Республикасының әрекеттегі «Білім туралы», «Кемтар балаларды әлеуметтiк, медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы», «Арнаулы әлеуметтік қызметтер туралы» Заңдарды және осы ережені басшылыққа алады.
2. Психологиялық-педагогикалық қолдау мақсаты мен міндеттері
2.1. Психологиялық-педагогикалық қолдау әрекетінің мақсаты: ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалар, әлеуметтік және педагогикалық қауіп тобындағы балалар мен жасөспірімдер, оқыту мен мінез-құлығында қиындықтары бар балаларға олардың жас және жеке мүмкіндіктеріне сәйкес білім беру мен дамыту үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ететін білім беру жүйесін қолдау болып табылады.
2.2. Психологиялық-педагогикалық қолдау міндеттері:
2.2.1. диагностикалық-консультациялық және түзете-дамыту жұмысының нәтижелерін талдау барысында іске асырылатын әдістемелік қолдау;
2.2.2. балалардың оқуы мен тәртібіндегі қиындықтардың сипаты мен себептерін анықтау;
2.2.3. баланың әлеуетті мүмкіндіктері мен шығармашылық қабілеттерін анықтау, оқыту мен тәрбиелеу процесінде жеке ықпалды қамтамасыз ету үшін тәрбиешіге/мұғалімге ұсыныстарды әзірлеу;
2.2.4. ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды сәйкес топтар/сыныптарға қосу жолдарын анықтау;
2.2.5. психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияға ұсыну үшін оқушының дамуы, денсаулығы мен білім алу ерекшеліктері туралы қорытынды жасау;
2.2.6. балаларды кешенді психологиялық-педагогикалық қолдауда мамандар әрекетін ішкі үйлестіруді қамтамасыз ету;
2.2.7. ата-аналар, қорғаншы мен қамқоршыларға консультациялық көмек көрсету;
2.2.8. білім беру ұйымының оқытуда, дамуында және тәртібінде қиындықтары бар балалар мен жасөспірімдер туралы деректер қорын қалыптастыру және декреттелген қолжетімділікпен, құпиялықты сақтай отырып кәмелетке толмағандардың құқығын қорғау, олардың қараусыздығы мен құқық бұзушылығының алдын алу мемлекеттік жүйесінің сәйкес органдардың сұранысы бойынша ақпаратты беру.
3. Психологиялық-педагогикалық қолдау жұмысының қағидалары
3.1. Баланың тұлғасын құрметтеу және жағымды қасиеттеріне сүйену қағидасы.
3.2. Диагностиканы барынша педагогизациялау, психологиялық және педагогикалық білімді кіріктіру қағидасы.
3.3. Ақпараттың жабық болуы қағидасы. Бала тұлғасына моральдық зиян тигізбеу үшін психологиялық-педагогикалық қолдаудың қорытындысы немесе диагнозы көпшілікке жарияланбауы керек.
3.4. Өзара әрекеттестік қағидасы. Психологиялық-педагогикалық қолдаудың әрбір маманы өз құзыреттілігінің аясында баланың дамуы мен жағдайын анықтау, оны ары қарай тәрбиелеу мен оқыту саласында болжамдар жасау сұрақтарын шеше
отырып, жалпы көрініске өз түсінігін енгізеді.
4. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметтері
4.1. Диагностикалық:
4.1.1. оқу мен тәртіптегі қиындықтарды анықтау;
4.1.2. дамудың әлеуметтік жағдайын, ұжымдағы жай-күйді зерттеу;
4.1.3. баланың әлеуетті мүмкіндіктері мен қабілеттерін анықтау.
4.2. Қолдаушылық:
4.2.1. қолайсыз оқу-тәрбиелік немесе отбасылық жағдайға түскен
баланың мүддесін қорғау;
4.2.2. тиімді оқыту мен психологиялық-педагогикалық қолдау
формаларын таңдау;
4.2.3. білім беру ұйымында оқыту жағдайында, отбасылық тәрбиелеу
әдістерімен де баланың әлеуетті мүмкіндіктерін дамыту бойынша шараларды
анықтау және әзірлеу;
4.2.4. ата-ананың көзінде баланың мәртебесін арттыру мақсатында
жүргізілетін отбасылық оңалту;
4.2.5. балалардың танымдық әрекетін белсендіру, олардың ақыл-ой және
сөйлеу тілдік даму деңгейін арттыру, оқу әрекетін қалыптандыру, эмоциялық-
тұлғалық даму мен тәртіптің кемістіктерін түзетуді енгізетін оқу-тәрбиелік
процесті әдістемелік қолдау;
4.2.6. білім беру процесінің әр түрлі қатысушыларына практикалық
ұсынымдарды әзірлеу.
4.3. Тәрбиелік:
4.3.1. ерекше білім беруге қажеттілігі мен жеке мүмкіндіктері бар балаға
педагогикалық ықпалдың стратегиясын әзірлеу;
4.3.2. балаға педагогикалық ұжым мен ата-ананың тәрбиелік ықпалдарын
кіріктіру;
4.3.3. педагогикалық ықпалдардың сабақтастығын қамтамасыз ету.
 
5. Психологиялық-педагогикалық қолдау жұмысын ұйымдастыру
5.1. Психологиялық-педагогикалық қолдау отырыстары қажеттілігіне қарай жүргізіледі. Бірақ оқу жылында әр бала (ерекше білім беруге қажеттілігі мен жеке мүмкіндіктері бар) үш реттен кем емес талқылануы қажет. Шұғыл жағдайларда отырыс жоспардан тыс жүргізіле алады.
5.2. Отырысты ұйымдастыру екі кезеңде жүреді.
5.2.1. 1 кезең – дайындық: психологиялық-педагогикалық қолдауға дайындықты әр қатысушы өздігінен жүргізеді; диагностикалық мәліметтерді жинақтау, жалпылау іске асырылады; алдын ала қорытындылар мен ұсыныстар жасалады;
диагностикалық мәліметтер медициналық, психологиялық, логопедиялық, әлеуметтік, педагогикалық көрсеткіштер бойынша талданады.
5.2.2. 2 кезең – негізгі: диагностика нәтижелері бойынша талқылау
жүргізіледі; ұжымдық шешім, ұсыныстар жасалады; ерекше білім беруге
қажеттілігі бар оқушылардың дамуы, денсаулығы мен білім алу ерекшеліктері туралы қорытынды жасалады
5.3. Талқыланған сұрақтар мен олардың шешімдері отырыстың Хаттамасында тіркеледі.
6. Психологиялық-педагогикалық қолдау құрамы
6.1. Нәтижелі және құзыретті жұмыс істеу үшін психологиялық-педагогикалық қолдау құрамы жылжымалы болу керек. Оның құрамында тұрақты және уақытша
қатысушылар кіреді.
6.1.1. Тұрақты қатысушылар: психологиялық-педагогикалық қолдау төрағасы/төрайымы (білім беру
ұйымының жетекшісі немесе жетекшінің оқу-тәрбиелеу жұмысы жөніндегі
орынбасары), психолог, сынып жетекшілер, логопед, педагог-дефектолог,
әлеуметтік педагог.
6.1.2. Уақытша қатысушыларға пән мұғалімдері, эксперт ретіндегі әр
түрлі маман-кеңесшілер, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі
инспектор, тәрбиеші.
7. Психологиялық-педагогикалық қолдау бойынша құжаттар және олардың үлгілері
7.1. Білім беу ұйымындағы психологиялық-педагогикалық қолдау
туралы ереже.
7.2. Білім беру ұйымында психологиялық-педагогикалық қолдау құру туралы бұйрық (1Қосымша).
7.3. Ағымдағы оқу жылына арналған жұмыс жоспары (2 Қосымша).
7.4. Балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауға тіркеу журналы (3 Қосымша).
7.5. Психологиялық-педагогикалық қолдау отырыстарын, қорытындылары мен ұсыныстарын тіркеу журналы (3 Қосымша).
7.6. Педагогикалық мінездеме, мамандардың тұжырымдамасы және
Психологиялық-педагогикалық қолдау қорытындысы (4 Қосымша).
7.7 Психологиялық-педагогикалық қолдау бойынша құжаттар мен олардың үлгілері білім беру
ұйымының ерекшеліктерін ескере отырып толықтырыла алады.]]> admin1 Tue, 04 Feb 2025 21:34:53 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/760-psihologijaly-psihologijaly-oldau-yzmet.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/760-psihologijaly-psihologijaly-oldau-yzmet.html






]]>






]]> admin1 Mon, 13 Jan 2025 21:19:59 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/759-pp-logopedn-zhmysy.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/759-pp-logopedn-zhmysy.html








]]>








]]> admin1 Tue, 10 Dec 2024 21:10:22 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/758-inkljuzivt-blm-beru-zhadajynda-mektep-malmdern-zhattary.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/758-inkljuzivt-blm-beru-zhadajynda-mektep-malmdern-zhattary.html



















]]>



















]]> admin1 Fri, 08 Nov 2024 21:01:13 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/625-pedagogikaly-diagnostika-ntizhes-zhetstkter-kartasy.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/625-pedagogikaly-diagnostika-ntizhes-zhetstkter-kartasy.html 4-сынып
«Математика» пәні бойынша жетістіктер картасы

Бөлімше, оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары – күтілетін нәтиже Жетістіктерін белгілеу +, -
Нөмірлеу
2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 9 ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; +
2.2.1.2 топтағы заттардың санын (9 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. «Қанша?» деген сұраққа жауап беру; +
2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-9 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; +

2.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 0, 1- 9 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру;
+
2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-9) екі топқа бөлу, 1-9 сандардың сандық қатардағы орнын білу; Бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды екі топқа бөле алмайды
+
2.2.1.6 1-9 дейінгі кез келген сандардың +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 1-9 дейінгі кез келген сандардың – 1 әдістерімен ала алмайды
2.2.1. 0,1-9 сандарын жазу; +
2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестендіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:, =;
-
2.2.1.9 2-9 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау;
-
2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; +
Арифметикалық амалдар
2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; +
Азайту амалын түсінбейді
2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша «+» (қосу), «-» (азайту), «=» (тең) белгілерін пайдалана отырып 9 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру;
-
2.3.1.4 9 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; -
2.3.1.6 қосындылардың орнын ауыстырғанымен сома өзгермейтіндігін түсіну; -
2.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну. Қосу мысалына азайту мысалын құру; -
2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану. -
Шамалар
2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, тг тиындарды тани білу; +
2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; -
2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5 тенгелік тиынды майдалау; -
2.5.1.4 5 тг. тиынды 1теңгеліктермен ауыстыру +
2.5.1.5 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; -
2.5.1.6 санда сантиметр және дециметр ұзындық өлшемдерінің атауларын тану және атау -
Көрнекі геометрия элементтері
2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; +
Шар, шеңбер, сопақ – домалақ, текше – төртбұрыш.
Кесінді, сәулені білмейді
2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; +
2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; +
2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау; -
2.6.1.6 сызғыштың көмегімен кесіндінің ұзындығын анықтау; -
2.6.1.7 сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін құруды орындау, өлшеу нәтижесін жазу -













]]> 4-сынып
«Математика» пәні бойынша жетістіктер картасы

Бөлімше, оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары – күтілетін нәтиже Жетістіктерін белгілеу +, -
Нөмірлеу
2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 9 ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; +
2.2.1.2 топтағы заттардың санын (9 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. «Қанша?» деген сұраққа жауап беру; +
2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-9 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; +

2.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 0, 1- 9 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру;
+
2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-9) екі топқа бөлу, 1-9 сандардың сандық қатардағы орнын білу; Бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды екі топқа бөле алмайды
+
2.2.1.6 1-9 дейінгі кез келген сандардың +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 1-9 дейінгі кез келген сандардың – 1 әдістерімен ала алмайды
2.2.1. 0,1-9 сандарын жазу; +
2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестендіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:, =;
-
2.2.1.9 2-9 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау;
-
2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; +
Арифметикалық амалдар
2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; +
Азайту амалын түсінбейді
2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша «+» (қосу), «-» (азайту), «=» (тең) белгілерін пайдалана отырып 9 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру;
-
2.3.1.4 9 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; -
2.3.1.6 қосындылардың орнын ауыстырғанымен сома өзгермейтіндігін түсіну; -
2.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну. Қосу мысалына азайту мысалын құру; -
2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану. -
Шамалар
2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, тг тиындарды тани білу; +
2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; -
2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5 тенгелік тиынды майдалау; -
2.5.1.4 5 тг. тиынды 1теңгеліктермен ауыстыру +
2.5.1.5 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; -
2.5.1.6 санда сантиметр және дециметр ұзындық өлшемдерінің атауларын тану және атау -
Көрнекі геометрия элементтері
2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; +
Шар, шеңбер, сопақ – домалақ, текше – төртбұрыш.
Кесінді, сәулені білмейді
2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; +
2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; +
2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау; -
2.6.1.6 сызғыштың көмегімен кесіндінің ұзындығын анықтау; -
2.6.1.7 сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін құруды орындау, өлшеу нәтижесін жазу -













]]> admin1 Thu, 31 Oct 2024 16:21:04 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/624-arnajy-pedagogty-lauazymdy-mndet.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/624-arnajy-pedagogty-lauazymdy-mndet.html
1. Білім алушының физикалық, психикалық, сөйлеу тілі, неврологиялық мәртебесін ескере отырып, ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалауды жүзеге асырады, сөйлеу және психофизикалық дамуын тексереді, құжаттаманы жүргізеді және талдайды;
2. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың ұсынымдары мен Үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес ұйымдастырылған оқу қызметін жоспарлайды және жүзеге асырады;
3. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен дамытушылық жұмысты жүзеге асырады;
4. Үлгілік оқу бағдарламасы негізінде жеке оқу бағдарламасы және жеке-дамыту бағдарламаларын әзірлейді, әртүрлі білім беру жағдайларында мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асырады;
5. Мұғалімдер мен басқа мамандардың өзара әрекетін қамтамасыз етеді, ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушыны дамыту және әлеуметтендіру бойынша топтық және жеке сабақтарды жүзеге асырады.



АРНАЙЫ ПЕДАГОГТЫҢ ПАПКА АТАУЛАРЫ:
1. Инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық базасы
(Заңдар, бұйрықтар, Қаулылар)
Мектепішілік бекітілген нормативтік-құқықтық құжаттар
1) Арнайы педагогтің лауазымдық міндеттері;
2) Арнайы педагогтің жылдық жұмыс жоспары;
3) Ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушылардың сабаққа қатысуын тіркеу журналы, есепке алу журналы;
4) Арнайы педагогтің жұмыс уақытының циклограммасы;
5) Арнайы педагогтің сабақ кестесі;
6) Жылдық және жартыжылдық рефлексиялық есеп.
7) Кабинет паспорты
2. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
(ППҚҚ бұйрығы, жылдық жоспары, ППҚҚ отырысының жоспары, отырыс хаттамалары, жеке және бейімделген оқу бағдарламалары)
3. Ата-аналармен жүргізілетін жұмыс
(Арнайы педагогтің ата-аналармен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, ата-аналарға арналған кеңесті тіркеу журналы);
4. Мектеп мұғалімдерімен жүргізілетін жұмыстар
(Арнайы педагогтің мектеп мұғалімдерімен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, мектеп мұғалімдеріне арналған кеңесті тіркеу журналы);

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Заңы
6-тарау. 43-бап. Білім беру ұйымдарының құзыреті
2-3) білім беру бағдарламаларын бейімдеу және іске асыру;
2-4) ерекше білім беруді қажет ететін адамдар (балалар) үшін жеке дамыту бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;
13-1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар жасау;
Осы заңды басшылыққа ала отырып, ерекше білімді қажет ететін оқушыға психологиялық - педагогикалық қолдау көрсетіледі.
Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
1) Педагогикалық диагностика нәтижелері (Жетістіктер карасы);
2) Арнайы педагогтің жеке балаға арналған бағдарламасы;
3) Негізгі пәндер бойынша жеке оқу бағдарламалары немесе бейімделген жалпы білім беру бағдарламалары;
4) Арнайы педагогтің топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік-тақырыптық жоспары;
5) Арнайы педагогтің сабақ жоспарлары (ҚМЖ);

• ППҚҚ ерекше білім беруге қажетттілігі бар білім алушының сабақтарына қатысып, «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларға жалпы білім беру мектебінде психологиялық педагогикалық қолдау көрсету» әдісмелік нұсқаулығының 2А, 2Б формаларын толтырады, арнайы педагогикалық диагностика жүргізіліп, жетістіктер картасы толтырылып, тұжырымдама жазылады. ПМПК қорытындысы негізінде оқушының жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде құрылған бейімделген оқу бағдарламасы, зерде бұзылыстары бар оқушының жеке мүмкіндіктері ескеріле отырып құрастырылған жеке оқу бағдарламасы құрастырылады. Топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік тақырыптық жоспары жазылып, арнайы педагогтың жеке және топтық сабақтары өткізіледі. (Презентация толық 3 D фарматында «EMAZE» сайтында жасалды).

Арнайы педагог жеке және топтық сабақтарын өткізу барысында білім алушыларға 3 D фарматындағы «Сиқырлы әлем» кітабындағы жұмбақтарды жаттату арқылы ойлауы, тілі, қиялы, есте сақтау қабілетін жетілдіреді. Зейіннің белсенді және тұспалдайтын шығармашылық қиялды дамытуда «Құм терапиясын» қолдану, қағазды уқалау, қолдың қырымен тегістеу, жырту арқылы қолдың ұсақ моторикасын дамытады. Жұмбақтың жауабын «Quiver» әдісін қолданып, жанданған, қимылдарды көреді. Қоршаған орта туралы білімдерін кеңейту, игерген білім мен білікті өзіндік әрекет кезінде көркем әдебиет, тілдік, ойын зерттеу, қатынас т.б әрекетке қолданатын адамның ойлауын дамытып, тәрбиелеудің белгілі бір жүйесі.


1. Білім алушының физикалық, психикалық, сөйлеу тілі, неврологиялық мәртебесін ескере отырып, ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалауды жүзеге асырады, сөйлеу және психофизикалық дамуын тексереді, құжаттаманы жүргізеді және талдайды;
2. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың ұсынымдары мен Үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес ұйымдастырылған оқу қызметін жоспарлайды және жүзеге асырады;
3. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен дамытушылық жұмысты жүзеге асырады;
4. Үлгілік оқу бағдарламасы негізінде жеке оқу бағдарламасы және жеке-дамыту бағдарламаларын әзірлейді, әртүрлі білім беру жағдайларында мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асырады;
5. Мұғалімдер мен басқа мамандардың өзара әрекетін қамтамасыз етеді, ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушыны дамыту және әлеуметтендіру бойынша топтық және жеке сабақтарды жүзеге асырады.



АРНАЙЫ ПЕДАГОГТЫҢ ПАПКА АТАУЛАРЫ:
1. Инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық базасы
(Заңдар, бұйрықтар, Қаулылар)
Мектепішілік бекітілген нормативтік-құқықтық құжаттар
1) Арнайы педагогтің лауазымдық міндеттері;
2) Арнайы педагогтің жылдық жұмыс жоспары;
3) Ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушылардың сабаққа қатысуын тіркеу журналы, есепке алу журналы;
4) Арнайы педагогтің жұмыс уақытының циклограммасы;
5) Арнайы педагогтің сабақ кестесі;
6) Жылдық және жартыжылдық рефлексиялық есеп.
7) Кабинет паспорты
2. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
(ППҚҚ бұйрығы, жылдық жоспары, ППҚҚ отырысының жоспары, отырыс хаттамалары, жеке және бейімделген оқу бағдарламалары)
3. Ата-аналармен жүргізілетін жұмыс
(Арнайы педагогтің ата-аналармен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, ата-аналарға арналған кеңесті тіркеу журналы);
4. Мектеп мұғалімдерімен жүргізілетін жұмыстар
(Арнайы педагогтің мектеп мұғалімдерімен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, мектеп мұғалімдеріне арналған кеңесті тіркеу журналы);

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Заңы
6-тарау. 43-бап. Білім беру ұйымдарының құзыреті
2-3) білім беру бағдарламаларын бейімдеу және іске асыру;
2-4) ерекше білім беруді қажет ететін адамдар (балалар) үшін жеке дамыту бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;
13-1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар жасау;
Осы заңды басшылыққа ала отырып, ерекше білімді қажет ететін оқушыға психологиялық - педагогикалық қолдау көрсетіледі.
Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
1) Педагогикалық диагностика нәтижелері (Жетістіктер карасы);
2) Арнайы педагогтің жеке балаға арналған бағдарламасы;
3) Негізгі пәндер бойынша жеке оқу бағдарламалары немесе бейімделген жалпы білім беру бағдарламалары;
4) Арнайы педагогтің топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік-тақырыптық жоспары;
5) Арнайы педагогтің сабақ жоспарлары (ҚМЖ);

• ППҚҚ ерекше білім беруге қажетттілігі бар білім алушының сабақтарына қатысып, «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларға жалпы білім беру мектебінде психологиялық педагогикалық қолдау көрсету» әдісмелік нұсқаулығының 2А, 2Б формаларын толтырады, арнайы педагогикалық диагностика жүргізіліп, жетістіктер картасы толтырылып, тұжырымдама жазылады. ПМПК қорытындысы негізінде оқушының жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде құрылған бейімделген оқу бағдарламасы, зерде бұзылыстары бар оқушының жеке мүмкіндіктері ескеріле отырып құрастырылған жеке оқу бағдарламасы құрастырылады. Топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік тақырыптық жоспары жазылып, арнайы педагогтың жеке және топтық сабақтары өткізіледі. (Презентация толық 3 D фарматында «EMAZE» сайтында жасалды).

Арнайы педагог жеке және топтық сабақтарын өткізу барысында білім алушыларға 3 D фарматындағы «Сиқырлы әлем» кітабындағы жұмбақтарды жаттату арқылы ойлауы, тілі, қиялы, есте сақтау қабілетін жетілдіреді. Зейіннің белсенді және тұспалдайтын шығармашылық қиялды дамытуда «Құм терапиясын» қолдану, қағазды уқалау, қолдың қырымен тегістеу, жырту арқылы қолдың ұсақ моторикасын дамытады. Жұмбақтың жауабын «Quiver» әдісін қолданып, жанданған, қимылдарды көреді. Қоршаған орта туралы білімдерін кеңейту, игерген білім мен білікті өзіндік әрекет кезінде көркем әдебиет, тілдік, ойын зерттеу, қатынас т.б әрекетке қолданатын адамның ойлауын дамытып, тәрбиелеудің белгілі бір жүйесі.
]]>
1. Білім алушының физикалық, психикалық, сөйлеу тілі, неврологиялық мәртебесін ескере отырып, ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалауды жүзеге асырады, сөйлеу және психофизикалық дамуын тексереді, құжаттаманы жүргізеді және талдайды;
2. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың ұсынымдары мен Үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес ұйымдастырылған оқу қызметін жоспарлайды және жүзеге асырады;
3. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен дамытушылық жұмысты жүзеге асырады;
4. Үлгілік оқу бағдарламасы негізінде жеке оқу бағдарламасы және жеке-дамыту бағдарламаларын әзірлейді, әртүрлі білім беру жағдайларында мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асырады;
5. Мұғалімдер мен басқа мамандардың өзара әрекетін қамтамасыз етеді, ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушыны дамыту және әлеуметтендіру бойынша топтық және жеке сабақтарды жүзеге асырады.



АРНАЙЫ ПЕДАГОГТЫҢ ПАПКА АТАУЛАРЫ:
1. Инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық базасы
(Заңдар, бұйрықтар, Қаулылар)
Мектепішілік бекітілген нормативтік-құқықтық құжаттар
1) Арнайы педагогтің лауазымдық міндеттері;
2) Арнайы педагогтің жылдық жұмыс жоспары;
3) Ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушылардың сабаққа қатысуын тіркеу журналы, есепке алу журналы;
4) Арнайы педагогтің жұмыс уақытының циклограммасы;
5) Арнайы педагогтің сабақ кестесі;
6) Жылдық және жартыжылдық рефлексиялық есеп.
7) Кабинет паспорты
2. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
(ППҚҚ бұйрығы, жылдық жоспары, ППҚҚ отырысының жоспары, отырыс хаттамалары, жеке және бейімделген оқу бағдарламалары)
3. Ата-аналармен жүргізілетін жұмыс
(Арнайы педагогтің ата-аналармен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, ата-аналарға арналған кеңесті тіркеу журналы);
4. Мектеп мұғалімдерімен жүргізілетін жұмыстар
(Арнайы педагогтің мектеп мұғалімдерімен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, мектеп мұғалімдеріне арналған кеңесті тіркеу журналы);

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Заңы
6-тарау. 43-бап. Білім беру ұйымдарының құзыреті
2-3) білім беру бағдарламаларын бейімдеу және іске асыру;
2-4) ерекше білім беруді қажет ететін адамдар (балалар) үшін жеке дамыту бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;
13-1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар жасау;
Осы заңды басшылыққа ала отырып, ерекше білімді қажет ететін оқушыға психологиялық - педагогикалық қолдау көрсетіледі.
Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
1) Педагогикалық диагностика нәтижелері (Жетістіктер карасы);
2) Арнайы педагогтің жеке балаға арналған бағдарламасы;
3) Негізгі пәндер бойынша жеке оқу бағдарламалары немесе бейімделген жалпы білім беру бағдарламалары;
4) Арнайы педагогтің топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік-тақырыптық жоспары;
5) Арнайы педагогтің сабақ жоспарлары (ҚМЖ);

• ППҚҚ ерекше білім беруге қажетттілігі бар білім алушының сабақтарына қатысып, «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларға жалпы білім беру мектебінде психологиялық педагогикалық қолдау көрсету» әдісмелік нұсқаулығының 2А, 2Б формаларын толтырады, арнайы педагогикалық диагностика жүргізіліп, жетістіктер картасы толтырылып, тұжырымдама жазылады. ПМПК қорытындысы негізінде оқушының жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде құрылған бейімделген оқу бағдарламасы, зерде бұзылыстары бар оқушының жеке мүмкіндіктері ескеріле отырып құрастырылған жеке оқу бағдарламасы құрастырылады. Топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік тақырыптық жоспары жазылып, арнайы педагогтың жеке және топтық сабақтары өткізіледі. (Презентация толық 3 D фарматында «EMAZE» сайтында жасалды).

Арнайы педагог жеке және топтық сабақтарын өткізу барысында білім алушыларға 3 D фарматындағы «Сиқырлы әлем» кітабындағы жұмбақтарды жаттату арқылы ойлауы, тілі, қиялы, есте сақтау қабілетін жетілдіреді. Зейіннің белсенді және тұспалдайтын шығармашылық қиялды дамытуда «Құм терапиясын» қолдану, қағазды уқалау, қолдың қырымен тегістеу, жырту арқылы қолдың ұсақ моторикасын дамытады. Жұмбақтың жауабын «Quiver» әдісін қолданып, жанданған, қимылдарды көреді. Қоршаған орта туралы білімдерін кеңейту, игерген білім мен білікті өзіндік әрекет кезінде көркем әдебиет, тілдік, ойын зерттеу, қатынас т.б әрекетке қолданатын адамның ойлауын дамытып, тәрбиелеудің белгілі бір жүйесі.


1. Білім алушының физикалық, психикалық, сөйлеу тілі, неврологиялық мәртебесін ескере отырып, ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалауды жүзеге асырады, сөйлеу және психофизикалық дамуын тексереді, құжаттаманы жүргізеді және талдайды;
2. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың ұсынымдары мен Үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес ұйымдастырылған оқу қызметін жоспарлайды және жүзеге асырады;
3. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен дамытушылық жұмысты жүзеге асырады;
4. Үлгілік оқу бағдарламасы негізінде жеке оқу бағдарламасы және жеке-дамыту бағдарламаларын әзірлейді, әртүрлі білім беру жағдайларында мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асырады;
5. Мұғалімдер мен басқа мамандардың өзара әрекетін қамтамасыз етеді, ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушыны дамыту және әлеуметтендіру бойынша топтық және жеке сабақтарды жүзеге асырады.



АРНАЙЫ ПЕДАГОГТЫҢ ПАПКА АТАУЛАРЫ:
1. Инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық базасы
(Заңдар, бұйрықтар, Қаулылар)
Мектепішілік бекітілген нормативтік-құқықтық құжаттар
1) Арнайы педагогтің лауазымдық міндеттері;
2) Арнайы педагогтің жылдық жұмыс жоспары;
3) Ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушылардың сабаққа қатысуын тіркеу журналы, есепке алу журналы;
4) Арнайы педагогтің жұмыс уақытының циклограммасы;
5) Арнайы педагогтің сабақ кестесі;
6) Жылдық және жартыжылдық рефлексиялық есеп.
7) Кабинет паспорты
2. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
(ППҚҚ бұйрығы, жылдық жоспары, ППҚҚ отырысының жоспары, отырыс хаттамалары, жеке және бейімделген оқу бағдарламалары)
3. Ата-аналармен жүргізілетін жұмыс
(Арнайы педагогтің ата-аналармен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, ата-аналарға арналған кеңесті тіркеу журналы);
4. Мектеп мұғалімдерімен жүргізілетін жұмыстар
(Арнайы педагогтің мектеп мұғалімдерімен жүргізетін жылдық жұмыс жоспары, жоспарға сәйкес өткізілген іс-шараның хаттамасы немесе анықтамасы, мектеп мұғалімдеріне арналған кеңесті тіркеу журналы);

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Заңы
6-тарау. 43-бап. Білім беру ұйымдарының құзыреті
2-3) білім беру бағдарламаларын бейімдеу және іске асыру;
2-4) ерекше білім беруді қажет ететін адамдар (балалар) үшін жеке дамыту бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;
13-1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар жасау;
Осы заңды басшылыққа ала отырып, ерекше білімді қажет ететін оқушыға психологиялық - педагогикалық қолдау көрсетіледі.
Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметі
1) Педагогикалық диагностика нәтижелері (Жетістіктер карасы);
2) Арнайы педагогтің жеке балаға арналған бағдарламасы;
3) Негізгі пәндер бойынша жеке оқу бағдарламалары немесе бейімделген жалпы білім беру бағдарламалары;
4) Арнайы педагогтің топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік-тақырыптық жоспары;
5) Арнайы педагогтің сабақ жоспарлары (ҚМЖ);

• ППҚҚ ерекше білім беруге қажетттілігі бар білім алушының сабақтарына қатысып, «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларға жалпы білім беру мектебінде психологиялық педагогикалық қолдау көрсету» әдісмелік нұсқаулығының 2А, 2Б формаларын толтырады, арнайы педагогикалық диагностика жүргізіліп, жетістіктер картасы толтырылып, тұжырымдама жазылады. ПМПК қорытындысы негізінде оқушының жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде құрылған бейімделген оқу бағдарламасы, зерде бұзылыстары бар оқушының жеке мүмкіндіктері ескеріле отырып құрастырылған жеке оқу бағдарламасы құрастырылады. Топтық немесе жеке сабақтарының күнтізбелік тақырыптық жоспары жазылып, арнайы педагогтың жеке және топтық сабақтары өткізіледі. (Презентация толық 3 D фарматында «EMAZE» сайтында жасалды).

Арнайы педагог жеке және топтық сабақтарын өткізу барысында білім алушыларға 3 D фарматындағы «Сиқырлы әлем» кітабындағы жұмбақтарды жаттату арқылы ойлауы, тілі, қиялы, есте сақтау қабілетін жетілдіреді. Зейіннің белсенді және тұспалдайтын шығармашылық қиялды дамытуда «Құм терапиясын» қолдану, қағазды уқалау, қолдың қырымен тегістеу, жырту арқылы қолдың ұсақ моторикасын дамытады. Жұмбақтың жауабын «Quiver» әдісін қолданып, жанданған, қимылдарды көреді. Қоршаған орта туралы білімдерін кеңейту, игерген білім мен білікті өзіндік әрекет кезінде көркем әдебиет, тілдік, ойын зерттеу, қатынас т.б әрекетке қолданатын адамның ойлауын дамытып, тәрбиелеудің белгілі бір жүйесі.
]]> admin1 Thu, 31 Oct 2024 16:19:38 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/623-mektepke-dejng-orta-tehnikaly-zhne-ksptk-orta-blmnen-kejng-blm-beru-osymsha-blm-beru-jymdarynda-psihologijaly-pedagogikaly-oldap.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/623-mektepke-dejng-orta-tehnikaly-zhne-ksptk-orta-blmnen-kejng-blm-beru-osymsha-blm-beru-jymdarynda-psihologijaly-pedagogikaly-oldap.html Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 12 қаңтардағы № 6 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 18 қаңтарда № 26513 болып тіркелді.
Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 31) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидалары бекітілсін.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мектепке дейінгі және орта білім беру комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;
3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министрі А. Аймагамбетов
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2022 жылғы 12 қаңтардағы
№ 6 бұйрығымен
бекітілген
Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидалары
Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 28.06.2024 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1 - тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарындағы психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 31) тармақшасына сәйкес әзірленді және мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарында (бұдан әрі – білім беру ұйымдары) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру тәртібін реттейді.
2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) білім алуға арналған арнайы жағдайлар – ерекше білім беру қажеттіліктері, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалар оқу, сондай-ақ арнайы, жеке-дамытушы және түзете дамытушы бағдарламалар мен оқыту әдістерін, техникалық, оқу және өзге де құралдарды, тіршілік ету ортасын, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды, медициналық, әлеуметтік және өзге де қызметтерді қамтитын жағдайлар, онсыз білім беру бағдарламаларын адамдардың (балалардың) меңгеруі мүмкін емес;
2) ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар)-тиісті деңгейдегі білім алу және қосымша білім алу үшін арнайы жағдайларда тұрақты немесе уақытша қажеттіліктері бар адамдар (балалар);
3) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау – білім алу үшін қажетті арнайы жағдайларды анықтау;
4) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру – білім беру ұйымдарында іске асырылатын, процесінде білім алушыларды, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде ерекше білім беруді қажет ететін адамдарды (балаларды) ойдағыдай оқыту және дамыту үшін әлеуметтік және психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасалатын жүйелі-ұйымдастырылған қызмет.
2 - тарау. Білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру тәртібі
3. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыруға:
1) білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) оқытудағы, тәрбиелеудегі және дамытудағы қиындықтарды анықтау және ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау;
2) білім алушылардың/ тәрбиеленушілердің, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) педагогтері мен отбасыларына консультациялық-әдістемелік көмек;
3) білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) табысты оқыту, дамыту және әлеуметтендіру үшін әлеуметтік және психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасау.
4. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде:
1) педагогтердің сыныпта (топта) білім алушыларға/тәрбиеленушілерге қатысты оқытуда жеке және сараланған тәсілдерді қолдана отырып;
2) білім беру ұйымдарының психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мамандары жеке дамыту және түзете дамыту бағдарламаларын қолдана отырып;
3) білім беру ұйымы салалық мамандарды (сурдопедагог, тифлопедагог, клиникалық психолог) тарта отырып, сондай-ақ мүдделі органдармен және ұйымдармен өзара іс-қимыл жасай отырып жүзеге асырылады.
5. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру білім алушылар/тәрбиеленушілер, оның ішінде:
1) мінез-құлқында және эмоционалдық проблемалары, қолайсыз психологиялық факторлары бар (отбасындағы тәрбиенің бұзылуы, балалар мен ата-аналар мен отбасы ішіндегі қатынастар);
2) әлеуметтік-психологиялық, экономикалық, тілдік мәдени сипатта кедергілер бар (әлеуметтік тәуекел отбасыларынан шыққан балалардың педагогикалық немқұрайлылығы, қоғамда бейімделу қиындықтары бар балалар (босқындар, мигранттар, қандастар отбасылары);
3) даму мүмкіндіктері шектеулі (есту, көру, интеллект, сөйлеу, тірек-қимыл аппаратының бұзылуы, психикалық дамудың кешеуілдеуі және эмоционалды-еріктік бұзылулар) ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар) үшін жүзеге асырылады.
6. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды:
1) осы Қағиданың 5-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген білім алушыларға/тәрбиеленушілерге, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) оқыту/сабақ өткізу, факультативтер, пәндік үйірмелер қосымша сабақтар процесінде тәрбиешілер/педагогтер, сондай-ақ ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде педагог-психологтар, әлеуметтік педагогтер;
2) пәндер бойынша оқытулар/сабақтар, факультативтер, пәндік үйірмелер және қосымша сабақтар процесінде мүмкіндіктері шектеулі балалар үшін ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау және психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың (бұдан әрі-ПМПК) ұсынымдары негізінде тәрбиешілер/педагогтер, сондай – ақ арнайы педагогтер, психологтар, әлеуметтік педагогтер, педагог-ассистенттер жүзеге асырады.
7. Психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың мазмұны келесі әлеуметтік-психологиялық және педагогикалық жағдайларды қамтиды:
1) жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын бейімдеу немесе жеке оқу жоспарлары мен бағдарламаларын құрастыру түріндегі оқу жоспарлары мен оқу жоспарларына өзгерістер енгізу;
2) оқу нәтижелерін бағалау тәсілдерінің өзгеруі (оқушының жетістігі). Бағалау әдістері өзгерген кезде бақылау тапсырмалары мен бағалау критерийлері білім алушының жеке мүмкіндіктерін ескере отырып және жүзеге асырылатын оқу бағдарламасының мазмұнын ескере отырып таңдалады;
3) вариативті, арнайы және баламалы оқыту әдістерін қолдану. Оқыту әдістерін қолдану формасы немесе әдісі білім алушының жеке ерекшеліктеріне (тапсырмалардың көлемін, санын азайту, тапсырмаларды орындау уақытын қысқарту немесе ұлғайту, оқу тапсырмаларын жеңілдету, қысқа және қадамдық нұсқауларды қолдану, тапсырмаларды дауыстап айту, тапсырма үлгілерін, кестелерді, анықтамалық материалдарды және т.б. ұсыну). Баламалы оқыту әдістері мен технологиялары белгілі бір психикалық функциялардың (қабылдау, есте сақтау, зейін, праксис) бұзылуынан туындаған нақты оқу қиындықтары бар оқушыларға қатысты қолданылады. Оқытудың балама әдістері мен технологиялары педагогикалық психологтар мен арнайы педагогтердің жеке дамыту жұмыстарында (жаһандық оқу әдісі, "Нумикон" әдістемесі бойынша санау жаттығулары, Монтессори жүйесі) қолданылады.
4) оқулықтарды, оқу-әдістемелік құралдарды таңдау, жеке оқу-әдістемелік кешендерді дайындау. Көру қабілеті бұзылған балалар үшін арнайы оқулықтар, жұмыс дәптерлері және басқа оқу құралдары қолданылады (үлкен баспа кітаптары; зағиптарға арналған Брайль қарпімен басылған оқулықтар; рельефтік сызбалар, диаграммалар, арнайы муляждар), тірек-қимыл аппараты (үлкен әріптермен жазылған рецепттер), есту (символдарды пайдаланатын оқулықтар (қолмен сөйлеу); субтитрлері бар бейнелер; оқу компьютерлік бағдарламалар), ақыл-ой кемістігі. Сәйкес үлгідегі арнайы мектептер үшін шығарылған оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер;
5) оқыту нысанын таңдау. Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу: жалпы білім беретін топта/сыныпта, жалпы білім беретін ұйымның арнайы тобында/сыныбында немесе арнайы мектепке дейінгі ұйымда, арнайы мектепте (ата-анасының келісімімен және ПМПК, үйде (дәрігерлік консультациялық комиссияның (ВКК) қорытындысы бойынша);
6) кедергісіз орта құру және білім алушылардың білім беру ұйымына физикалық қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін оқу орнын бейімдеу: 1) қозғалысы шектелген (мектепке тасымалдау, пандустар, қоршаулар, көтергіштер, лифт, арнайы жабдықталған кабинет) орын (үстел, орындық), жалпы аумақтар (дәретхана, асхана), 2) көру қабілеті нашар (соқырлар, нашар көретіндер): тактильді жолдар, тактильді индикаторлар, қоршаулар, 3) есту қабілеті нашар (көру) үстелдер, дыбыс күшейтетін жабдық). Оқу орнын бейімдеу ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) жеке ерекшеліктертеріне (дене ерекшеліктері (есту, көру), мінез-құлық ерекшеліктері) байланысты оқу ортасын бейімдеуді көздейді;
7) "Мүгедектігі бар адамдарға берілетін техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 284 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32984 болып тіркелген) сәйкес алынған мүмкіндігі шектеулі (тірек-қимыл аппараты, есту, көру, сөйлеу бұзылыстары бар) білім алышулар үшін техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар мен арнаулы жүріп-тұру құралдарын пайдалану.
Арнайы жағдайлар жасау үшін білім беру ұйымдары техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар мен арнаулы жүріп-тұру құралдарын, дамыту құрал-жабдықтарын "Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын, сондай-ақ арнайы білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 70 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13272 болып тіркелген) сәйкес сатып алады және пайдаланады.
8) мүмкіндігі шектеулі балаларды арнаулы психологиялық-педагогикалық қолдау (психолог, арнайы педагог, педагог-ассистент) ПМПК қорытындысы мен ұсынысы негізінде жүзеге асырылады.
8. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру білім беру ұйымының Жарғысына, білім беру және ғылым саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, осы Қағидаларға, білім беру ұйымы мен ерекше білім беруге қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) ата-анасы арасындағы келісімге сәйкес жүзеге асырылады. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру педагогтері білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің құрамына кіреді, әдістемелік бірлестіктердің жұмысына қатысады.
9. Білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру екі кезеңнен тұрады:
Бірінші кезең:
Жалпы білім беретін білім беру ұйымының басшысы психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды ұйымдастыру туралы бұйрық шығарады және ережені бекітеді, психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мамандарының құрамы мен лауазымдық міндеттерін бекітеді, пәнаралық негізде педагогтер мен мамандардың кәсіби өсуіне жағдай жасайды.
Білім беру ұйымы басшысының орынбасарлары білім алушылардың білім беру қажеттіліктерін бағалау процесін ұйымдастырады, білім беру қажеттіліктерін бағалау кезеңінде және білім алушыларды/тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру процесінде тәрбиешілердің/ педагогтердің, мамандардың және ата-аналардың өзара іс-қимылын реттейді, психологиялық-педагогикалық қызметті жүзеге асыратын мамандардың құжаттамаларын жинау мен қалыптастыруды бақылайды.
Сынып жетекшілері / кураторлары пән мұғалімдері мен ата-аналардың өзара іс-қимылын ұйымдастырады, білім беру ұйымының әлеуметтік педагогімен бірге баланың дамуының әлеуметтік жағдайын зерттейді, сабақта және сабақтан тыс уақытта қолайлы эмоционалды-психологиялық климатқа жағдай жасайды.
Білім беру ұйымының педагогтері білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жеке қабілеттерін, мүдделерін, бейімділігі мен қажеттіліктерін зерделейді, білім алушылардың/тәрбиеленушілердің оқу бағдарламаларын меңгерудегі қиындықтарын анықтау мақсатында оқу жетістіктеріне мониторинг жүргізеді, ата-аналарға және өзге де заңды өкілдерге кеңес береді, білім алушылардың/тәрбиеленушілердің, оның ішінде адамдардың (балалардың) жеке ерекшеліктеріне қатысты кәсіби этика мен құпиялылықты сақтайды) ерекше білім беру қажеттіліктері бар, қажет болған жағдайда кеңес алу үшін психологтарға, әлеуметтік педагогтерге немесе білім беру ұйымының арнайы педагогтеріне жүгінеді.
Педагог-психологтер білім алушыларға/тәрбиеленушілерге, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) консультациялар, жеке, кіші топтық және топтық дамыту сабақтары нысанында психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетеді, білім беру іс-әрекетіндегі қиындықтарға байланысты психологиялық проблемаларды шешуде білім алушыларға, тәрбиеленушілерге, педагогтерге, ата-аналарға немесе өзге де заңды өкілдерге консультациялық көмек және психологиялық қолдау көрсетеді.
Әлеуметтік педагогтер білім алушылар мен тәрбиеленушілердің мүдделері мен қажеттіліктерін анықтайды, әлеуметтік-педагогикалық жұмыстың міндеттерін, нысандарын, әдістерін, баланың жеке және әлеуметтік мәселелерін шешу тәсілдерін айқындайды, білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жеке басының құқықтары мен бостандықтарын іске асыруда әлеуметтік қорғау және әлеуметтік көмек көрсету жөнінде шаралар қабылдайды, білім беру ұйымдарында және тұрғылықты жері бойынша жеке тұлғаның қоғамдағы өмірге бейімделуін қамтамасыз ететін білім алушыларды тәрбиелеу, дамыту және әлеуметтік қорғау жөніндегі шаралар кешенін жүзеге асырады.
Екінші кезең:
Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау немесе ПМПК ұсынымы негізінде білім беру ұйымының басшысы ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың жеке бағдарламаларын, оның ішінде жеке оқу жоспарлары мен бағдарламаларын, мамандардың жеке дамыту және түзет дамыту бағдарламаларын, психологиялық-педагогикалық қолдау үшін ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың тізімін бекітеді.
Білім беру ұйымы басшысының орынбасарлары психологиялық-педагогикалық қолдап отыру процесін ұйымдастырады және бақылайды, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетудің жеке бағдарламасын жасауға, қолдап отыру нәтижелерін, тәрбиеленушінің даму динамикасын, білім алушының оқу жетістіктерін талқылауға қатысады, мүмкіндіктері шектеулі тәрбиеленушілерді/білім алушыларды сыныптан тыс және бос уақыттағы іс-шараларға қосады, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) жеке қолдап отыру процесінің тиімділігін арттыру мақсатында педагог-ассистенттерді білім беру ұйымдарына ротациялауды жүзеге асырады.
Білім беру ұйымының педагогтері оқу бағдарламаларын бейімдеуді орындайды, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) оқыту және жетістіктерін бағалау процесін даралайды, білімдегі, іскерліктегі, дағдылардағы олқылықтарды толтырады, оқулықтарды, оқу материалдарын таңдайды, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) психикалық және адамгершілік денсаулығы, дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, эмоционалдық дене шынықтыруды сақтау мақсатында оқытуда/сабақтарда және сыныптан тыс жұмыстарда жайлылықты, оқу-тәрбие процесін ұйымдастырады.
Педагог-ассистент ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарда (балаларда) оқытуларда/сабақтарда мінез-құлық ережелерін және жеке сүйемелдеу арқылы дербес оқу қызметін орындау қабілетін қалыптастыруға көмектеседі. Психофизикалық дамуы мен мінез-құлқы бұзылған білім алушыларға тұрақты негізде педагог-ассистент қызметтерін ұсыну ПМПК ұсынымдары негізінде жүзеге асырылады.
Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру отырысының шешімімен сыныпта жеңіл мінез-құлық проблемалары мен бейімделу қиындықтары бар білім алушыларға педагог-ассистенттің қызметтері тек төрттен біріне ұсынылады. Педагог-ассистенттің көмегіне одан әрі қажеттілікті ПМПК айқындайды.
Педагог-психологтің немесе Әлеуметтік педагогтің көмегіне деген қажеттілік білім беру ұйымын психологиялық-педагогикалық қолдап отыру бағалаумен анықталады.
Арнайы педагогтер, педагог-ассистент мүмкіндігі шектеулі балалардың білім беру қажеттіліктерін бағалауға, психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың жеке бағдарламаларын, оның ішінде жеке оқу жоспарлары мен бағдарламаларын, жеке дамыту және түзете дамыту бағдарламаларын жасауға қатысады және қатысады, жеке, топтық, кіші топтық дамытушы сабақтар өткізеді.
10. Кіші топтық (2-4 бала), топтық (6-8 бала) сабақтарды өткізу үшін арнайы педагогтер ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) дамуындағы бұзушылықтардың бірегейлігі қағидаты бойынша біріктіреді. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар) үшін аптасына жеке, кіші топтық, топтық сабақтардың саны оның жеке білім беру қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін ескере отырып белгіленеді.
11. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған жеке, кіші топтық және топтық сабақтар "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген) түзету компоненті шеңберінде арнайы педагогтер әзірлеген түзету-дамыту бағдарламалары негізінде жүргізіледі.
Білім алушыларға/ тәрбиеленушілерге, оның ішінде осы Қағидалардың 5-тармағының 1 және тармақшаларында көрсетілген ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) арналған жеке, кіші топтық және топтық сабақтар психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қызметінің мамандары әзірлеген жеке-дамыту бағдарламаларына сәйкес жүргізіледі.
Мектеп жасына дейінгі балалар үшін жеке, кіші топтық және топтық сабақтың ұзақтығы 35-тен 45 минутқа дейін, мектеп жасындағы балалар үшін 45 минутты құрайды.
12. Білім беру ұйымдарында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жеке, кіші топтық, топтық сабақтарды психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қызметінің мамандары өткізу үшін "Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы №70 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13272 болып тіркелген) жабдықтармен және жиһазбен жарақтандырылған кабинеттер көзделеді.
13. . Балаға қажет психологиялық-педагогикалық қолдаудың көлемі мен мазмұны оқу жылы ішінде бірнеше рет өткізілетін ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалауға сәйкес келеді.
14. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы жағдай жасау үшін білім беру ұйымдарында арнайы топтар/сыныптар құрылады.
15. Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінен бастап келесі жылдың 25 мамырына дейін жүзеге асырылады.
16. Психологиялық-педагогикалық қамтамасыз ету процесін бақылауды білім беру ұйымының әкімшілігі нормативтік құқықтық актілердің, білім беру процесіне қатысушылардың қызметтік міндеттері негізінде жүзеге асырады.
17. Мектепке дейінгі ұйымның психологиялық-педагогикалық қолдап отыру педагогтерінің аптасына нормативтік оқу жүктемесі "Педагог мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес 24 сағатты, орта білім беру ұйымдарының аптасына 16 сағатты құрайды.
Педагог – ассистенттердің айына тарифтік ставкалар (лауазымдық айлықақылар) аптасына нормативтік оқу жүктемесіне сәйкес төленеді және олардың астрономиялық сағаттарда баланы алып жүруге жұмсалған жұмыс уақытының шығындарына сүйене отырып белгіленеді. Оқытулар/сабақтар арасында көзделген қысқа үзілістер (үзілістер) педагог-ассистенттің жұмыс уақыты болып табылады.
Жалпы білім беретін ұйымдағы логопедтің (логопед-мұғалімнің), психологтың (педагог-психологтың), арнайы педагогтың (дефектологтың) 1 ставкасына ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) саны 12-14 баладан аспайды
18. Педагогтердің қызметін үйлестіру және психологиялық-педагогикалық қолдап отыру бойынша әдістемелік көмек көрсету үшін жалпы білім беру ұйымдарының базасында білім беруді басқару органының бұйрығымен облыстық (қалалық, аудандық) инклюзивті тәжірибені дамыту және тәжірибе алмасу ресурстық орталықтары құрылады.
19. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру процесінің қатысушылары Әкімшілік, педагог кадрлар (мұғалімдер, тәрбиешілер, психолог (педагог-психолог), логопед (мұғалім-логопед), арнайы педагог, әлеуметтік педагог, педагог-ассистент), білім беру ұйымының қызметкерлері, тәрбиеленушілер/білім алушылар, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар) және олардың ата-аналары (заңды өкілдері) болып табылады. Білім беру процесіне қатысушылардың өзара қарым-қатынасы білім беруді/тәрбиелеуді ізгілендіру және командалық тәсіл қағидаттарына негізделеді.
20. Әкімшілік білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастырады, білім беру процесіне барлық қатысушылардың толерантты мінез-құлық мәдениеті негізінде қауіпсіз және психологиялық жайлы ортаны қамтамасыз етеді, балалар туралы дербес ақпараттың құпиялылығын сақтайды.
21. Педагог-психологтер, білім беру ұйымдарының педагогтері ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс істеу бойынша тиісті кәсіптік-педагогикалық даярлыққа ие, осы Қағидаларға сәйкес психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды және балаларды кәсіптік деңгейде оқытуды/тәрбиелеуді, "Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5750 болып тіркелген), білім беру ұйымының жарғысында, ата-аналарымен (заңды өкілдерімен) жасалған шартта жүзеге асырады.
22. Әкімшілік пен оқытушылар:
1) педагогикалық практикаға психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың жаңа әдістемелері мен технологияларын енгізу, тәжірибелік-эксперименттік жұмыс жүргізеді;
2) тәрбиеленушілердің/білім алушылардың ерекше білім беру қажеттіліктерін ескере отырып, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды ұйымдастыру тәсілдері мен нысандарын еркін таңдауды жүзеге асырады;
3) білім беру ұйымының алқалы басқару органдарының жұмысына қатысады;
4) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мәселелері бойынша біліктілігін арттырады;
5) санатты арттыру мақсатында аттестаттаудан мерзімінен бұрын өтеді;
6) мемлекеттік наградалар, құрметті атақтар, сыйлықтар және атаулы стипендиялар түріндегі психологиялық-педагогикалық қызметтегі жетістіктері үшін моральдық және материалдық көтермелеу алады.





© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты» ШЖҚ РМК
]]> Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 12 қаңтардағы № 6 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 18 қаңтарда № 26513 болып тіркелді.
Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 31) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидалары бекітілсін.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мектепке дейінгі және орта білім беру комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;
3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министрі А. Аймагамбетов
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2022 жылғы 12 қаңтардағы
№ 6 бұйрығымен
бекітілген
Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидалары
Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 28.06.2024 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1 - тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарындағы психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 31) тармақшасына сәйкес әзірленді және мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, қосымша білім беру ұйымдарында (бұдан әрі – білім беру ұйымдары) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру тәртібін реттейді.
2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) білім алуға арналған арнайы жағдайлар – ерекше білім беру қажеттіліктері, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалар оқу, сондай-ақ арнайы, жеке-дамытушы және түзете дамытушы бағдарламалар мен оқыту әдістерін, техникалық, оқу және өзге де құралдарды, тіршілік ету ортасын, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды, медициналық, әлеуметтік және өзге де қызметтерді қамтитын жағдайлар, онсыз білім беру бағдарламаларын адамдардың (балалардың) меңгеруі мүмкін емес;
2) ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар)-тиісті деңгейдегі білім алу және қосымша білім алу үшін арнайы жағдайларда тұрақты немесе уақытша қажеттіліктері бар адамдар (балалар);
3) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау – білім алу үшін қажетті арнайы жағдайларды анықтау;
4) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру – білім беру ұйымдарында іске асырылатын, процесінде білім алушыларды, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде ерекше білім беруді қажет ететін адамдарды (балаларды) ойдағыдай оқыту және дамыту үшін әлеуметтік және психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасалатын жүйелі-ұйымдастырылған қызмет.
2 - тарау. Білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру тәртібі
3. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыруға:
1) білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) оқытудағы, тәрбиелеудегі және дамытудағы қиындықтарды анықтау және ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау;
2) білім алушылардың/ тәрбиеленушілердің, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) педагогтері мен отбасыларына консультациялық-әдістемелік көмек;
3) білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) табысты оқыту, дамыту және әлеуметтендіру үшін әлеуметтік және психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасау.
4. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде:
1) педагогтердің сыныпта (топта) білім алушыларға/тәрбиеленушілерге қатысты оқытуда жеке және сараланған тәсілдерді қолдана отырып;
2) білім беру ұйымдарының психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мамандары жеке дамыту және түзете дамыту бағдарламаларын қолдана отырып;
3) білім беру ұйымы салалық мамандарды (сурдопедагог, тифлопедагог, клиникалық психолог) тарта отырып, сондай-ақ мүдделі органдармен және ұйымдармен өзара іс-қимыл жасай отырып жүзеге асырылады.
5. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру білім алушылар/тәрбиеленушілер, оның ішінде:
1) мінез-құлқында және эмоционалдық проблемалары, қолайсыз психологиялық факторлары бар (отбасындағы тәрбиенің бұзылуы, балалар мен ата-аналар мен отбасы ішіндегі қатынастар);
2) әлеуметтік-психологиялық, экономикалық, тілдік мәдени сипатта кедергілер бар (әлеуметтік тәуекел отбасыларынан шыққан балалардың педагогикалық немқұрайлылығы, қоғамда бейімделу қиындықтары бар балалар (босқындар, мигранттар, қандастар отбасылары);
3) даму мүмкіндіктері шектеулі (есту, көру, интеллект, сөйлеу, тірек-қимыл аппаратының бұзылуы, психикалық дамудың кешеуілдеуі және эмоционалды-еріктік бұзылулар) ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар) үшін жүзеге асырылады.
6. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды:
1) осы Қағиданың 5-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген білім алушыларға/тәрбиеленушілерге, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) оқыту/сабақ өткізу, факультативтер, пәндік үйірмелер қосымша сабақтар процесінде тәрбиешілер/педагогтер, сондай-ақ ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде педагог-психологтар, әлеуметтік педагогтер;
2) пәндер бойынша оқытулар/сабақтар, факультативтер, пәндік үйірмелер және қосымша сабақтар процесінде мүмкіндіктері шектеулі балалар үшін ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау және психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың (бұдан әрі-ПМПК) ұсынымдары негізінде тәрбиешілер/педагогтер, сондай – ақ арнайы педагогтер, психологтар, әлеуметтік педагогтер, педагог-ассистенттер жүзеге асырады.
7. Психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың мазмұны келесі әлеуметтік-психологиялық және педагогикалық жағдайларды қамтиды:
1) жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын бейімдеу немесе жеке оқу жоспарлары мен бағдарламаларын құрастыру түріндегі оқу жоспарлары мен оқу жоспарларына өзгерістер енгізу;
2) оқу нәтижелерін бағалау тәсілдерінің өзгеруі (оқушының жетістігі). Бағалау әдістері өзгерген кезде бақылау тапсырмалары мен бағалау критерийлері білім алушының жеке мүмкіндіктерін ескере отырып және жүзеге асырылатын оқу бағдарламасының мазмұнын ескере отырып таңдалады;
3) вариативті, арнайы және баламалы оқыту әдістерін қолдану. Оқыту әдістерін қолдану формасы немесе әдісі білім алушының жеке ерекшеліктеріне (тапсырмалардың көлемін, санын азайту, тапсырмаларды орындау уақытын қысқарту немесе ұлғайту, оқу тапсырмаларын жеңілдету, қысқа және қадамдық нұсқауларды қолдану, тапсырмаларды дауыстап айту, тапсырма үлгілерін, кестелерді, анықтамалық материалдарды және т.б. ұсыну). Баламалы оқыту әдістері мен технологиялары белгілі бір психикалық функциялардың (қабылдау, есте сақтау, зейін, праксис) бұзылуынан туындаған нақты оқу қиындықтары бар оқушыларға қатысты қолданылады. Оқытудың балама әдістері мен технологиялары педагогикалық психологтар мен арнайы педагогтердің жеке дамыту жұмыстарында (жаһандық оқу әдісі, "Нумикон" әдістемесі бойынша санау жаттығулары, Монтессори жүйесі) қолданылады.
4) оқулықтарды, оқу-әдістемелік құралдарды таңдау, жеке оқу-әдістемелік кешендерді дайындау. Көру қабілеті бұзылған балалар үшін арнайы оқулықтар, жұмыс дәптерлері және басқа оқу құралдары қолданылады (үлкен баспа кітаптары; зағиптарға арналған Брайль қарпімен басылған оқулықтар; рельефтік сызбалар, диаграммалар, арнайы муляждар), тірек-қимыл аппараты (үлкен әріптермен жазылған рецепттер), есту (символдарды пайдаланатын оқулықтар (қолмен сөйлеу); субтитрлері бар бейнелер; оқу компьютерлік бағдарламалар), ақыл-ой кемістігі. Сәйкес үлгідегі арнайы мектептер үшін шығарылған оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер;
5) оқыту нысанын таңдау. Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу: жалпы білім беретін топта/сыныпта, жалпы білім беретін ұйымның арнайы тобында/сыныбында немесе арнайы мектепке дейінгі ұйымда, арнайы мектепте (ата-анасының келісімімен және ПМПК, үйде (дәрігерлік консультациялық комиссияның (ВКК) қорытындысы бойынша);
6) кедергісіз орта құру және білім алушылардың білім беру ұйымына физикалық қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін оқу орнын бейімдеу: 1) қозғалысы шектелген (мектепке тасымалдау, пандустар, қоршаулар, көтергіштер, лифт, арнайы жабдықталған кабинет) орын (үстел, орындық), жалпы аумақтар (дәретхана, асхана), 2) көру қабілеті нашар (соқырлар, нашар көретіндер): тактильді жолдар, тактильді индикаторлар, қоршаулар, 3) есту қабілеті нашар (көру) үстелдер, дыбыс күшейтетін жабдық). Оқу орнын бейімдеу ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) жеке ерекшеліктертеріне (дене ерекшеліктері (есту, көру), мінез-құлық ерекшеліктері) байланысты оқу ортасын бейімдеуді көздейді;
7) "Мүгедектігі бар адамдарға берілетін техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 284 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32984 болып тіркелген) сәйкес алынған мүмкіндігі шектеулі (тірек-қимыл аппараты, есту, көру, сөйлеу бұзылыстары бар) білім алышулар үшін техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар мен арнаулы жүріп-тұру құралдарын пайдалану.
Арнайы жағдайлар жасау үшін білім беру ұйымдары техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар мен арнаулы жүріп-тұру құралдарын, дамыту құрал-жабдықтарын "Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын, сондай-ақ арнайы білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 70 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13272 болып тіркелген) сәйкес сатып алады және пайдаланады.
8) мүмкіндігі шектеулі балаларды арнаулы психологиялық-педагогикалық қолдау (психолог, арнайы педагог, педагог-ассистент) ПМПК қорытындысы мен ұсынысы негізінде жүзеге асырылады.
8. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру білім беру ұйымының Жарғысына, білім беру және ғылым саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, осы Қағидаларға, білім беру ұйымы мен ерекше білім беруге қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) ата-анасы арасындағы келісімге сәйкес жүзеге асырылады. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру педагогтері білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің құрамына кіреді, әдістемелік бірлестіктердің жұмысына қатысады.
9. Білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру екі кезеңнен тұрады:
Бірінші кезең:
Жалпы білім беретін білім беру ұйымының басшысы психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды ұйымдастыру туралы бұйрық шығарады және ережені бекітеді, психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мамандарының құрамы мен лауазымдық міндеттерін бекітеді, пәнаралық негізде педагогтер мен мамандардың кәсіби өсуіне жағдай жасайды.
Білім беру ұйымы басшысының орынбасарлары білім алушылардың білім беру қажеттіліктерін бағалау процесін ұйымдастырады, білім беру қажеттіліктерін бағалау кезеңінде және білім алушыларды/тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру процесінде тәрбиешілердің/ педагогтердің, мамандардың және ата-аналардың өзара іс-қимылын реттейді, психологиялық-педагогикалық қызметті жүзеге асыратын мамандардың құжаттамаларын жинау мен қалыптастыруды бақылайды.
Сынып жетекшілері / кураторлары пән мұғалімдері мен ата-аналардың өзара іс-қимылын ұйымдастырады, білім беру ұйымының әлеуметтік педагогімен бірге баланың дамуының әлеуметтік жағдайын зерттейді, сабақта және сабақтан тыс уақытта қолайлы эмоционалды-психологиялық климатқа жағдай жасайды.
Білім беру ұйымының педагогтері білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жеке қабілеттерін, мүдделерін, бейімділігі мен қажеттіліктерін зерделейді, білім алушылардың/тәрбиеленушілердің оқу бағдарламаларын меңгерудегі қиындықтарын анықтау мақсатында оқу жетістіктеріне мониторинг жүргізеді, ата-аналарға және өзге де заңды өкілдерге кеңес береді, білім алушылардың/тәрбиеленушілердің, оның ішінде адамдардың (балалардың) жеке ерекшеліктеріне қатысты кәсіби этика мен құпиялылықты сақтайды) ерекше білім беру қажеттіліктері бар, қажет болған жағдайда кеңес алу үшін психологтарға, әлеуметтік педагогтерге немесе білім беру ұйымының арнайы педагогтеріне жүгінеді.
Педагог-психологтер білім алушыларға/тәрбиеленушілерге, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) консультациялар, жеке, кіші топтық және топтық дамыту сабақтары нысанында психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетеді, білім беру іс-әрекетіндегі қиындықтарға байланысты психологиялық проблемаларды шешуде білім алушыларға, тәрбиеленушілерге, педагогтерге, ата-аналарға немесе өзге де заңды өкілдерге консультациялық көмек және психологиялық қолдау көрсетеді.
Әлеуметтік педагогтер білім алушылар мен тәрбиеленушілердің мүдделері мен қажеттіліктерін анықтайды, әлеуметтік-педагогикалық жұмыстың міндеттерін, нысандарын, әдістерін, баланың жеке және әлеуметтік мәселелерін шешу тәсілдерін айқындайды, білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жеке басының құқықтары мен бостандықтарын іске асыруда әлеуметтік қорғау және әлеуметтік көмек көрсету жөнінде шаралар қабылдайды, білім беру ұйымдарында және тұрғылықты жері бойынша жеке тұлғаның қоғамдағы өмірге бейімделуін қамтамасыз ететін білім алушыларды тәрбиелеу, дамыту және әлеуметтік қорғау жөніндегі шаралар кешенін жүзеге асырады.
Екінші кезең:
Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау немесе ПМПК ұсынымы негізінде білім беру ұйымының басшысы ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың жеке бағдарламаларын, оның ішінде жеке оқу жоспарлары мен бағдарламаларын, мамандардың жеке дамыту және түзет дамыту бағдарламаларын, психологиялық-педагогикалық қолдау үшін ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың тізімін бекітеді.
Білім беру ұйымы басшысының орынбасарлары психологиялық-педагогикалық қолдап отыру процесін ұйымдастырады және бақылайды, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетудің жеке бағдарламасын жасауға, қолдап отыру нәтижелерін, тәрбиеленушінің даму динамикасын, білім алушының оқу жетістіктерін талқылауға қатысады, мүмкіндіктері шектеулі тәрбиеленушілерді/білім алушыларды сыныптан тыс және бос уақыттағы іс-шараларға қосады, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) жеке қолдап отыру процесінің тиімділігін арттыру мақсатында педагог-ассистенттерді білім беру ұйымдарына ротациялауды жүзеге асырады.
Білім беру ұйымының педагогтері оқу бағдарламаларын бейімдеуді орындайды, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) оқыту және жетістіктерін бағалау процесін даралайды, білімдегі, іскерліктегі, дағдылардағы олқылықтарды толтырады, оқулықтарды, оқу материалдарын таңдайды, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) психикалық және адамгершілік денсаулығы, дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, эмоционалдық дене шынықтыруды сақтау мақсатында оқытуда/сабақтарда және сыныптан тыс жұмыстарда жайлылықты, оқу-тәрбие процесін ұйымдастырады.
Педагог-ассистент ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарда (балаларда) оқытуларда/сабақтарда мінез-құлық ережелерін және жеке сүйемелдеу арқылы дербес оқу қызметін орындау қабілетін қалыптастыруға көмектеседі. Психофизикалық дамуы мен мінез-құлқы бұзылған білім алушыларға тұрақты негізде педагог-ассистент қызметтерін ұсыну ПМПК ұсынымдары негізінде жүзеге асырылады.
Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру отырысының шешімімен сыныпта жеңіл мінез-құлық проблемалары мен бейімделу қиындықтары бар білім алушыларға педагог-ассистенттің қызметтері тек төрттен біріне ұсынылады. Педагог-ассистенттің көмегіне одан әрі қажеттілікті ПМПК айқындайды.
Педагог-психологтің немесе Әлеуметтік педагогтің көмегіне деген қажеттілік білім беру ұйымын психологиялық-педагогикалық қолдап отыру бағалаумен анықталады.
Арнайы педагогтер, педагог-ассистент мүмкіндігі шектеулі балалардың білім беру қажеттіліктерін бағалауға, психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың жеке бағдарламаларын, оның ішінде жеке оқу жоспарлары мен бағдарламаларын, жеке дамыту және түзете дамыту бағдарламаларын жасауға қатысады және қатысады, жеке, топтық, кіші топтық дамытушы сабақтар өткізеді.
10. Кіші топтық (2-4 бала), топтық (6-8 бала) сабақтарды өткізу үшін арнайы педагогтер ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) дамуындағы бұзушылықтардың бірегейлігі қағидаты бойынша біріктіреді. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар) үшін аптасына жеке, кіші топтық, топтық сабақтардың саны оның жеке білім беру қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін ескере отырып белгіленеді.
11. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған жеке, кіші топтық және топтық сабақтар "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген) түзету компоненті шеңберінде арнайы педагогтер әзірлеген түзету-дамыту бағдарламалары негізінде жүргізіледі.
Білім алушыларға/ тәрбиеленушілерге, оның ішінде осы Қағидалардың 5-тармағының 1 және тармақшаларында көрсетілген ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) арналған жеке, кіші топтық және топтық сабақтар психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қызметінің мамандары әзірлеген жеке-дамыту бағдарламаларына сәйкес жүргізіледі.
Мектеп жасына дейінгі балалар үшін жеке, кіші топтық және топтық сабақтың ұзақтығы 35-тен 45 минутқа дейін, мектеп жасындағы балалар үшін 45 минутты құрайды.
12. Білім беру ұйымдарында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жеке, кіші топтық, топтық сабақтарды психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қызметінің мамандары өткізу үшін "Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы №70 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13272 болып тіркелген) жабдықтармен және жиһазбен жарақтандырылған кабинеттер көзделеді.
13. . Балаға қажет психологиялық-педагогикалық қолдаудың көлемі мен мазмұны оқу жылы ішінде бірнеше рет өткізілетін ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалауға сәйкес келеді.
14. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы жағдай жасау үшін білім беру ұйымдарында арнайы топтар/сыныптар құрылады.
15. Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінен бастап келесі жылдың 25 мамырына дейін жүзеге асырылады.
16. Психологиялық-педагогикалық қамтамасыз ету процесін бақылауды білім беру ұйымының әкімшілігі нормативтік құқықтық актілердің, білім беру процесіне қатысушылардың қызметтік міндеттері негізінде жүзеге асырады.
17. Мектепке дейінгі ұйымның психологиялық-педагогикалық қолдап отыру педагогтерінің аптасына нормативтік оқу жүктемесі "Педагог мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес 24 сағатты, орта білім беру ұйымдарының аптасына 16 сағатты құрайды.
Педагог – ассистенттердің айына тарифтік ставкалар (лауазымдық айлықақылар) аптасына нормативтік оқу жүктемесіне сәйкес төленеді және олардың астрономиялық сағаттарда баланы алып жүруге жұмсалған жұмыс уақытының шығындарына сүйене отырып белгіленеді. Оқытулар/сабақтар арасында көзделген қысқа үзілістер (үзілістер) педагог-ассистенттің жұмыс уақыты болып табылады.
Жалпы білім беретін ұйымдағы логопедтің (логопед-мұғалімнің), психологтың (педагог-психологтың), арнайы педагогтың (дефектологтың) 1 ставкасына ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) саны 12-14 баладан аспайды
18. Педагогтердің қызметін үйлестіру және психологиялық-педагогикалық қолдап отыру бойынша әдістемелік көмек көрсету үшін жалпы білім беру ұйымдарының базасында білім беруді басқару органының бұйрығымен облыстық (қалалық, аудандық) инклюзивті тәжірибені дамыту және тәжірибе алмасу ресурстық орталықтары құрылады.
19. Психологиялық-педагогикалық қолдап отыру процесінің қатысушылары Әкімшілік, педагог кадрлар (мұғалімдер, тәрбиешілер, психолог (педагог-психолог), логопед (мұғалім-логопед), арнайы педагог, әлеуметтік педагог, педагог-ассистент), білім беру ұйымының қызметкерлері, тәрбиеленушілер/білім алушылар, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар (балалар) және олардың ата-аналары (заңды өкілдері) болып табылады. Білім беру процесіне қатысушылардың өзара қарым-қатынасы білім беруді/тәрбиелеуді ізгілендіру және командалық тәсіл қағидаттарына негізделеді.
20. Әкімшілік білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды (балаларды) психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастырады, білім беру процесіне барлық қатысушылардың толерантты мінез-құлық мәдениеті негізінде қауіпсіз және психологиялық жайлы ортаны қамтамасыз етеді, балалар туралы дербес ақпараттың құпиялылығын сақтайды.
21. Педагог-психологтер, білім беру ұйымдарының педагогтері ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс істеу бойынша тиісті кәсіптік-педагогикалық даярлыққа ие, осы Қағидаларға сәйкес психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды және балаларды кәсіптік деңгейде оқытуды/тәрбиелеуді, "Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5750 болып тіркелген), білім беру ұйымының жарғысында, ата-аналарымен (заңды өкілдерімен) жасалған шартта жүзеге асырады.
22. Әкімшілік пен оқытушылар:
1) педагогикалық практикаға психологиялық-педагогикалық қолдап отырудың жаңа әдістемелері мен технологияларын енгізу, тәжірибелік-эксперименттік жұмыс жүргізеді;
2) тәрбиеленушілердің/білім алушылардың ерекше білім беру қажеттіліктерін ескере отырып, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды ұйымдастыру тәсілдері мен нысандарын еркін таңдауды жүзеге асырады;
3) білім беру ұйымының алқалы басқару органдарының жұмысына қатысады;
4) психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мәселелері бойынша біліктілігін арттырады;
5) санатты арттыру мақсатында аттестаттаудан мерзімінен бұрын өтеді;
6) мемлекеттік наградалар, құрметті атақтар, сыйлықтар және атаулы стипендиялар түріндегі психологиялық-педагогикалық қызметтегі жетістіктері үшін моральдық және материалдық көтермелеу алады.





© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты» ШЖҚ РМК
]]> admin1 Thu, 31 Oct 2024 16:17:10 +0600 http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/622-erekshe-blm-beru-azhettlktern-baalau-aidalaryn-bektu-turaly.html http://42-semey.mektebi.kz/o-detskom-sade/inkljuzivt-blm-beru/622-erekshe-blm-beru-azhettlktern-baalau-aidalaryn-bektu-turaly.html Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 12 қаңтардағы № 4 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 24 қаңтарда № 26618 болып тіркелді.
"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 32) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы бұйрыққа қоса берілген қосымшаға сәйкес Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау қағидалары бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мектепке дейінгі және орта білім беру комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;
3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі А. Аймагамбетов
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі
2022 жылғы 12 қаңтардағы № 4
бұйрығына қосымша
Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 32) тармақшасына сәйкес әзірленді және ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау тәртібін айқындайды.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар – ерекше білім беруді қажет ететін адамдардың (балалардың), сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалардың оларсыз білім беру бағдарламаларын меңгеруі мүмкін болмайтын, оқу, сондай-ақ арнаулы, жеке дамыту мен түзеу-дамыту бағдарламаларын және оқыту әдістерін, техникалық, оқу және өзге де құралдарды, тыныс-тіршілік ортасын, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды, медициналық, әлеуметтік және өзге де көрсетілетін қызметтерді қамтитын жағдайлар;
2) ерекше білім беруді қажет ететін адамдар (балалар) – тиісті деңгейде білім алу және қосымша білім алу үшін арнаулы жағдайларға тұрақты немесе уақытша қажеттілік көріп жүрген адамдар (балалар);
3) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау – білім алу үшін қажетті арнаулы жағдайларды айқындау;
4) мүмкіндігі шектеулі бала (балалар) – белгiленген тәртiппен расталған, туа бiткен, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тiршiлiк етуi шектелген, дене және (немесе) психикалық кемiстiгi бар он сегiз жасқа дейiнгi бала (балалар).
2-тарау. Ерекше білім беру қажеттіліктерді бағалаудың тәртібі
3. Білім алушылардың/тәрбиеленушілердің, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау білім беру ұйымдарында жүзеге асырылады.
Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 28.06.2024 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Білім беру ұйымдарындағы ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау тәртібі келесіні қамтиды:
1) мұғалімнің (тәрбиешінің) әрбір білім алушының (тәрбиеленушінің) әлеуметтік-эмоционалдық әл-ауқатын және оқу-танымдық іс-әрекетінің ерекшеліктерін бақылауды, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін критериалды бағалауды пайдалана отырып, оқу-тәрбие процесі барысында ерекше білім беруді қажет ететін балалардың анықтауын;
2) психологиялық-педагогикалық қолдау мамандардың ата-аналарының (заңды өкілдерінің) келісімімен оқыту қиындықтары бар балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін тереңдете зерделеуін және бағалауын;
3) білім беру ұйымдарын психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мамандарының психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларда (бұдан әрі – ПМПК) ерекше білім беру қажеттіліктерін оқытуда айқын қиындықтары бар балаларды тереңдетіп тексеру нәтижелері бойынша бағалауы;
4) психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттерінде және оңалту орталықтарында балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін пәнаралық ұжымдық бағалауды.
Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 28.06.2024 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. ПМПК-да ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау тәртібі келесіні қамтиды:
1) ПМПК ата-аналардың (заңды өкілдердің) бастамасы бойынша, білім беру ұйымдарының ұсынымы бойынша балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін бағалауды. ПМПК терең зерттеу және арнайы білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде қызметтердің көлемін, түрлерін анықтайды.
2) ата-аналардың (заңды өкілдердің) бастамасы бойынша немесе ерекше білім беру қажеттіліктерін қайта бағалау қажеттілігі туралы психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің шешімі негізінде білім беру ұйымдарының сұранысы бойынша ПМПК-дағы ерекше білім беру қажеттіліктерін қайта бағалауды.
6. Ерекше білім беруге қажеттіліктерді бағалау тәртібі ерекше білім беруге қажеттіліктері бар балалардың екі тобын айқындайтын оқу қиындықтарының себептеріне байланысты жүзеге асырылады.
7. Оқу қиындықтарының себептеріне байланысты бірінші топты әртүрлі психикалық функциялардың (ақы-ой әрекеті, қабылдау, зейін, есте сақтау) жеткіліксіздігінен мектептегі белгілі бір дағдыларды меңгеруде қиындықтары бар балалар, сондай-ақ даму мүмкіндігі шектеулі:
1) 1-3 деңгейдегі жалпы сөйлеу қабілеті дамымаған есту қабілеті зақымдалған (есту аймағында есту қабілеті орташа 40-тан 80 децибелге дейін естімейтін және нашар еститін, оның ішінде кохлеарлық имплантациядан кейінгі балалар);
2) көру қабілеті зақымдалған (көзі көрмейтіндер – көру сезімінің толық болмауымен, жақсы көретін көзге көзілдірік киюмен 0,04-ке дейін жарық сезуімен немесе қалдық көрумен және нашар көретін балалар – жақсы көретін көзге көзілдірік киюмен 0,05-тен 0,4-ке дейін көру өткірлігімен);
3) зердесі зақымдалған (ақыл-ой кемістігі бар);
4) психикалық дамуы тежелген;
5) сөйлеу қабілеті зақымдалған (1-3 деңгейдегі жалпы сөйлеу дамымаған, фонетикалық-фонематикалық сөйлеу дамымаған, ринолалия, дизартрия, ауыр тұтығу, жазбаша сөйлеу бұзылыстары бар (дислексия, дисграфия);
6) тірек-қимыл аппараты бұзылған;
7) эмоциялық-ерік бұзылыстары бар (қарым-қатынас және әлеуметтік өзара әрекеттесу бұзылыстарымен (аутизммен), мінез-құлық бұзылыстарымен және қиындықтарымен);
8) күрделі (біріктірілген) бұзылыстармен балалар кұрайды.
8. Екінші топқа ақыл-ой және физикалық дамуы бұзылмаған балалар кіреді, олардың ерекше білім беру қажеттіліктері олардың білім беру процесіне енуіне кедергі келтіретін әлеуметтік-психологиялық және басқа факторлармен анықталады:
1) әлеуметтік осал топтағы отбасыларда тәрбиеленетін, микроәлеуметтік және педагогикалық қараусыз қалған балалар;
2) жергілікті қоғамға бейімделуде қиындықтарға тап болған балалар (босқындар, мигранттар, қандастар);
3) мүгедектігі бар балалар.
9. Даму мүмкіндіктерінің шектелуіне байланысты оқу қиындықтары бар бірінші топ балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау келесі қажеттіліктерді анықтау үшін жүргізіледі:
1) оқу жоспары мен оқу бағдарламаларын өзгерту;
2) оқыту нәтижелерін бағалау тәсілдері мен критерийлерін өзгерту;
3) оқытудың вариативтік, арнайы және баламалы, оның ішінде мінез-құлықты қолданбалы талдау қағидаттарына негізделген әдістерін пайдалану;
4) оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер (бұдан әрі – ОӘК) іріктеу, жеке оқу материалдарын дайындау;
5) педагог-психологты, арнайы педагогті (оның ішінде олигофренопедагог, сурдопедагог, тифлопедагог, логопед (логопед-мұғалім), педагог-ассистентті арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау;
6) оқыту бағдарламасын таңдау (жалпы білім беретін, арнайы);
7) кедергісіз орта құру және оқу орнын бейімдеу;
8) компенсаторлық және техникалық құралдармен қамтамасыз ету;
9) әлеуметтік педагогті сүйемелдеу;
10) "Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 29 маусымдағы № 260 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32922 болып тіркелген) сәйкес жүріп-тұруы қиын мүгедектігі бар балаларға арналған жеке көмекшінің қызметі.
Ескерту. 9-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Бірінші топтағы балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін "Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, мамандандырылған, арнаулы білім, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында, балаларға және ересектерге қосымша білім беру ұйымдарынының үлгілік қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29329 болып тіркелген) сәйкес ПМПК қорытындысы мен ұсыныстары және психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің (немесе) білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің шешімі негіз болып табылады.
Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Екінші топтағы балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау:
1) оқу жоспары мен оқу бағдарламаларын өзгертпей оқытуда жеке тәсілді қамтамасыз етуге;
2) үлгілік оқу жоспарының вариативтік компоненті есебінен қосымша сабақтарды ұйымдастыруға;
3) оқу орнын бейімдеуге;
4) мектеп психологтің қолдау;
5) әлеуметтік педагогтің қолдау қажеттіліктерін анықтау үшін жүргізіледі.
12. Екінші топтағы балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің және (немесе) білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің шешімі негіз болып табылады.



© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты» ШЖҚ РМК
]]> Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 12 қаңтардағы № 4 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 24 қаңтарда № 26618 болып тіркелді.
"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 32) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы бұйрыққа қоса берілген қосымшаға сәйкес Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау қағидалары бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мектепке дейінгі және орта білім беру комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;
3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі А. Аймагамбетов
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі
2022 жылғы 12 қаңтардағы № 4
бұйрығына қосымша
Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 32) тармақшасына сәйкес әзірленді және ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау тәртібін айқындайды.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар – ерекше білім беруді қажет ететін адамдардың (балалардың), сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалардың оларсыз білім беру бағдарламаларын меңгеруі мүмкін болмайтын, оқу, сондай-ақ арнаулы, жеке дамыту мен түзеу-дамыту бағдарламаларын және оқыту әдістерін, техникалық, оқу және өзге де құралдарды, тыныс-тіршілік ортасын, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды, медициналық, әлеуметтік және өзге де көрсетілетін қызметтерді қамтитын жағдайлар;
2) ерекше білім беруді қажет ететін адамдар (балалар) – тиісті деңгейде білім алу және қосымша білім алу үшін арнаулы жағдайларға тұрақты немесе уақытша қажеттілік көріп жүрген адамдар (балалар);
3) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау – білім алу үшін қажетті арнаулы жағдайларды айқындау;
4) мүмкіндігі шектеулі бала (балалар) – белгiленген тәртiппен расталған, туа бiткен, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тiршiлiк етуi шектелген, дене және (немесе) психикалық кемiстiгi бар он сегiз жасқа дейiнгi бала (балалар).
2-тарау. Ерекше білім беру қажеттіліктерді бағалаудың тәртібі
3. Білім алушылардың/тәрбиеленушілердің, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау білім беру ұйымдарында жүзеге асырылады.
Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 28.06.2024 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Білім беру ұйымдарындағы ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау тәртібі келесіні қамтиды:
1) мұғалімнің (тәрбиешінің) әрбір білім алушының (тәрбиеленушінің) әлеуметтік-эмоционалдық әл-ауқатын және оқу-танымдық іс-әрекетінің ерекшеліктерін бақылауды, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін критериалды бағалауды пайдалана отырып, оқу-тәрбие процесі барысында ерекше білім беруді қажет ететін балалардың анықтауын;
2) психологиялық-педагогикалық қолдау мамандардың ата-аналарының (заңды өкілдерінің) келісімімен оқыту қиындықтары бар балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін тереңдете зерделеуін және бағалауын;
3) білім беру ұйымдарын психологиялық-педагогикалық қолдап отыру мамандарының психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларда (бұдан әрі – ПМПК) ерекше білім беру қажеттіліктерін оқытуда айқын қиындықтары бар балаларды тереңдетіп тексеру нәтижелері бойынша бағалауы;
4) психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттерінде және оңалту орталықтарында балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін пәнаралық ұжымдық бағалауды.
Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 28.06.2024 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. ПМПК-да ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау тәртібі келесіні қамтиды:
1) ПМПК ата-аналардың (заңды өкілдердің) бастамасы бойынша, білім беру ұйымдарының ұсынымы бойынша балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін бағалауды. ПМПК терең зерттеу және арнайы білім беру қажеттіліктерін бағалау негізінде қызметтердің көлемін, түрлерін анықтайды.
2) ата-аналардың (заңды өкілдердің) бастамасы бойынша немесе ерекше білім беру қажеттіліктерін қайта бағалау қажеттілігі туралы психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің шешімі негізінде білім беру ұйымдарының сұранысы бойынша ПМПК-дағы ерекше білім беру қажеттіліктерін қайта бағалауды.
6. Ерекше білім беруге қажеттіліктерді бағалау тәртібі ерекше білім беруге қажеттіліктері бар балалардың екі тобын айқындайтын оқу қиындықтарының себептеріне байланысты жүзеге асырылады.
7. Оқу қиындықтарының себептеріне байланысты бірінші топты әртүрлі психикалық функциялардың (ақы-ой әрекеті, қабылдау, зейін, есте сақтау) жеткіліксіздігінен мектептегі белгілі бір дағдыларды меңгеруде қиындықтары бар балалар, сондай-ақ даму мүмкіндігі шектеулі:
1) 1-3 деңгейдегі жалпы сөйлеу қабілеті дамымаған есту қабілеті зақымдалған (есту аймағында есту қабілеті орташа 40-тан 80 децибелге дейін естімейтін және нашар еститін, оның ішінде кохлеарлық имплантациядан кейінгі балалар);
2) көру қабілеті зақымдалған (көзі көрмейтіндер – көру сезімінің толық болмауымен, жақсы көретін көзге көзілдірік киюмен 0,04-ке дейін жарық сезуімен немесе қалдық көрумен және нашар көретін балалар – жақсы көретін көзге көзілдірік киюмен 0,05-тен 0,4-ке дейін көру өткірлігімен);
3) зердесі зақымдалған (ақыл-ой кемістігі бар);
4) психикалық дамуы тежелген;
5) сөйлеу қабілеті зақымдалған (1-3 деңгейдегі жалпы сөйлеу дамымаған, фонетикалық-фонематикалық сөйлеу дамымаған, ринолалия, дизартрия, ауыр тұтығу, жазбаша сөйлеу бұзылыстары бар (дислексия, дисграфия);
6) тірек-қимыл аппараты бұзылған;
7) эмоциялық-ерік бұзылыстары бар (қарым-қатынас және әлеуметтік өзара әрекеттесу бұзылыстарымен (аутизммен), мінез-құлық бұзылыстарымен және қиындықтарымен);
8) күрделі (біріктірілген) бұзылыстармен балалар кұрайды.
8. Екінші топқа ақыл-ой және физикалық дамуы бұзылмаған балалар кіреді, олардың ерекше білім беру қажеттіліктері олардың білім беру процесіне енуіне кедергі келтіретін әлеуметтік-психологиялық және басқа факторлармен анықталады:
1) әлеуметтік осал топтағы отбасыларда тәрбиеленетін, микроәлеуметтік және педагогикалық қараусыз қалған балалар;
2) жергілікті қоғамға бейімделуде қиындықтарға тап болған балалар (босқындар, мигранттар, қандастар);
3) мүгедектігі бар балалар.
9. Даму мүмкіндіктерінің шектелуіне байланысты оқу қиындықтары бар бірінші топ балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау келесі қажеттіліктерді анықтау үшін жүргізіледі:
1) оқу жоспары мен оқу бағдарламаларын өзгерту;
2) оқыту нәтижелерін бағалау тәсілдері мен критерийлерін өзгерту;
3) оқытудың вариативтік, арнайы және баламалы, оның ішінде мінез-құлықты қолданбалы талдау қағидаттарына негізделген әдістерін пайдалану;
4) оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер (бұдан әрі – ОӘК) іріктеу, жеке оқу материалдарын дайындау;
5) педагог-психологты, арнайы педагогті (оның ішінде олигофренопедагог, сурдопедагог, тифлопедагог, логопед (логопед-мұғалім), педагог-ассистентті арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау;
6) оқыту бағдарламасын таңдау (жалпы білім беретін, арнайы);
7) кедергісіз орта құру және оқу орнын бейімдеу;
8) компенсаторлық және техникалық құралдармен қамтамасыз ету;
9) әлеуметтік педагогті сүйемелдеу;
10) "Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 29 маусымдағы № 260 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32922 болып тіркелген) сәйкес жүріп-тұруы қиын мүгедектігі бар балаларға арналған жеке көмекшінің қызметі.
Ескерту. 9-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Бірінші топтағы балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін "Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, мамандандырылған, арнаулы білім, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында, балаларға және ересектерге қосымша білім беру ұйымдарынының үлгілік қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29329 болып тіркелген) сәйкес ПМПК қорытындысы мен ұсыныстары және психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің (немесе) білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің шешімі негіз болып табылады.
Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.09.2023 № 300 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Екінші топтағы балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау:
1) оқу жоспары мен оқу бағдарламаларын өзгертпей оқытуда жеке тәсілді қамтамасыз етуге;
2) үлгілік оқу жоспарының вариативтік компоненті есебінен қосымша сабақтарды ұйымдастыруға;
3) оқу орнын бейімдеуге;
4) мектеп психологтің қолдау;
5) әлеуметтік педагогтің қолдау қажеттіліктерін анықтау үшін жүргізіледі.
12. Екінші топтағы балалардың ерекше білім берілуіне қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің және (немесе) білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің шешімі негіз болып табылады.



© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты» ШЖҚ РМК
]]> admin1 Thu, 31 Oct 2024 16:08:00 +0600